Boven: Grutto denkt dat er voor hem als Nationale Vogel wordt gevlagd Onder: Grutto (winterkleed) Smient (man).
Gekke Henkies!
Eén grutto maakt geen lente.
Op de eerste dag van februari zag ik mijn eerste grutto van het jaar. Dat was op het Landje van Geijsel, naast de snelweg bij Ouderkerk aan de Amstel. Hij stond er helemaal in z’n uppie en zag er een beetje kouwelijk uit in zijn grijzige winterpak. Duidelijk niet op zijn gemak wisselde hij ongedurig van plek, intussen via verrekijkers en telescopen bespied door een tiental vogelaars. Het bezorgde me onwelkome visioenen van een toekomst waarin grutto's zo zeldzaam zijn geworden, dat op de aanwezigheid van één exemplaar horden vogelaars afkomen. Nee, één grutto maakt nog geen lente.
Grutto’s verzamelen zich vanaf februari op plasdrasgebiedjes als het Landje Van Geijsel om bij te praten en aan te sterken na hun lange en gevaarlijke reis. Vervolgens vertrekken ze naar weilanden in de omgeving met het koppige voornemen nageslacht voort te brengen. Misschien twijfelde deze grutto, voelde hij zich gekke henkie, die als enige helemaal uit Afrika was gekomen om te broeden in een land waar de meeste weidegebieden door de exportlandbouw volkomen ongeschikt zijn gemaakt voor een succesvol broedsel*. Waar waren de anderen?
Aan de andere kant van de snelweg ligt de Ouderkerkerplas, waarvan het oppervlak volledig was bespikkeld met smienten. Duizenden rustten daar uit na het nachtelijk foerageren in de omgeving. Tegen de tijd dat grutto’s in grotere aantallen uit het verre zuiden het land binnenkomen, vertrekken smienten massaal naar het hoge noorden. Smienten worden hier wel beschouwd als een soort ‘wintergrutto’, want evenals de ‘zomersmient’ kiest het overgrote deel (60-70%) van de populatie voor Nederland. De grutto om te broeden, de smient om de winter door te komen.
Ook de smient komt voor het gras, maar dan om het te eten. Dat dit ze niet in dank wordt afgenomen, blijkt wel uit de processen die natuurorganisaties moeten aanspannen om de jacht op de soort te voorkomen. Daarnaast wordt ze verweten het water te vervuilen en de toplaag van het weiland te verpesten. Tja, de grote pot verwijt het keteltje…
Alle beesten zijn welkom zolang ze niet teveel eisen stellen. Maar misschien mogen we best een beetje dankbaar zijn dat die gekke henkies desondanks nog altijd voor ons land blijven kiezen.
Van de Ouderkerkerplas liep ik terug naar het Landje van Geijsel om nog even naar de grutto te kijken.
Die was er niet meer.
Ouderkerkerplas