Vertrekvogels

Ik wil het nu eens niet hebben over weidevogels die dreigen te verdwijnen, over grutto’s   die  elk voorjaar vanuit Afrika naar Nederland  komen  om te broeden en nooit een jong volwassen  zien worden. Ook niet over het Aanvalsplan Grutto, dat door provincies, boerenorganisaties en natuurbeschermers is ontwikkeld als laatste poging het sombere weidevogeltij te keren en waarvan minister Schouten heeft beloofd dat ze ermee aan de slag gaat. En dus evenmin over de petitie van Vogelbescherming om een volgende regering aan die belofte van de minister te herinneren.

Nee, ik wil het hebben over één van de interessantste fenomenen in de vogelwereld, en wel over de wonderbaarlijke manier waarop trekvogels er in slagen elk najaar naar Afrika te vliegen om de volgende lente weer bijtijds hier  terug te zijn, vaak op exact dezelfde plek. (Of dat verstandig van ze is, daar wil ik het nu niet over hebben). Hoe doen ze dat toch,  zonder navigatieapparatuur?

Nou, dat verschil per vogelsoort. Nachtvliegers kijken naar de sterren, dagvliegers naar de positie van de zon en waar wij alleen met een kompas gebruik kunnen maken van  aardmagnetisme, voelen sommige vogelsoorten dat bij wijze van spreken aan hun water. Daarnaast gebruiken ze gewoon hun neus. Zo kunnen pijlstormvogels boven zee het land op grote afstand ruiken. En verder kijken trekvogels goed uit hun doppen, volgen ze kusten, rivieren, bergketens en andere topografische kenmerken. Natuurlijk gaat het wel eens mis en komt er eentje op de verkeerde plek terecht, soms zelfs in het verkeerde werelddeel. Dwaalgasten noemen we dat. En die maken op zeldzaamheden azende vogelaars  weer blij. 

Ja, vogels zijn uiterst veelzijdige wezens, ze kunnen vliegen zonder allerlei moeilijke hulpmiddelen, doen het songfestival verbleken met hun zangtalent, construeren ingewikkelde nesten met hun snavel, navigeren zonder kaart of tomtom tussen Afrika en, pak ‘m beet, de Kwakel. En dat is nog maar een fractie van hun kunnen.

Je zou er als mens bijna een minderwaardigheidscomplex van krijgen. Maar wij kunnen ook wel wat. Wij kunnen een uiterst lucratief landbouwsysteem ontwikkelen dat het weidevogels vrijwel onmogelijk maakt zich voort te planten, om maar wat te noemen. Maar … wij kunnen zo’n systeem ook dusdanig verbeteren dat trekvogels als de grutto geen vertrekvogels worden. Bijvoorbeeld met een Aanvalsplan Grutto waarvoor u een petitie  kunt tekenen. Maar daar wil ik het nu niet over hebben.

(Toch nieuwsgierig naar Aanvalsplan Grutto? Toch de petitie tekenen om de (volgende) regering te herinneren aan gedane beloften? Klink dan op de link hieronder)

Nieuwe Meerbode 9-6-21